Türkiye Avrupa Birliği’ni Hasta Mı Edecek?

Yaklaşık 1 aydır çok sık konuştuğumuz konulardan biri; Avrupa Birliği’nin (=Almanya’nın) salgın nedeniyle Türkiye’ye olan seyahat uyarısını kaldırmaması oldu. Aynı zamanda da 1 Temmuz itibariyle Schengen bölgesi olarak adlandırılan kendi içinde ise seyahat kısıtlamaları kaldırma kararı alındı.

Şüphesiz ki bu kararlarına saygımız sonsuz; çünkü almakta bağımsızlar, bizim de her türlü kararı almakta “bağımsız” olmamız hasebiyle onların saygı (!) duyduğu gibi. Neyse biz yine de sitemizin ismine uygun olarak sözü sayılara bırakalım.

Bu konu için 12 Haziran tarihinde ilk analizimi yapmıştım. Bugünkü durumu değerlendirmeden önce bu analize bir göz atalım.

Takip ettiğim 10 AB ülkesi (İtalya, Almanya, Fransa, Belçika, Avusturya, İsveç, Portekiz, Hollanda, İrlanda ve İspanya); ki bu ülkeler AB toplam nüfusunun %72’sini barındırmaktadır; ile Türkiye’nin 3-12 Haziran aralığında 10 günlük verilerini (1 milyon nüfus başına günlük vak’a) karşılaştırmıştım.

Ülke	3-12 Haziran Ortalama Günlük Vak’a	Standart Sapma (%)
AB 10 Ülke	9.4	19.5
Türkiye	11.5	9.6

– Ortalamada Türkiye’de %22 daha yüksek vak’a tespit ediliyor.
– Türkiye’nin dalgalanmasının yarı yarıya düşük olduğunu görüyoruz (%9.6’ya karşı %19.5)
– 10 ülkenin münferit rakamlarına baktığımızda 6’sının belli bir seviyeye düştüğünü, 2’sinin Türkiye ile yakın seviyede olduğunu ve ancak 2’sinin salgını kontrol altına almaktan çok uzak olduğunu görüyoruz.

Ülke	3-12 Haziran Ortalama Günlük Vak’a
Avusturya	3.4
İrlanda	3.7
Almanya	3.8
İtalya	4.6
Fransa	6.0
İspanya	7.0
Belçika	10.4
Hollanda	10.6
Portekiz	32.2
İsveç	89.5
AB 10 Ülke	9.4

10 günlük eğilime baktığımızda ise 10 AB ülkesi ile Türkiye’nin birbirine benzer düzeyde hafif bir yükseliş eğilimi gözlemledik.

1 ay öncesinin durumunu hatırladıktan sonra bugün ne haldeyiz göz atmakta fayda var. Bugün itibariyle yine 10 gün geriye giderek vak’a sayılarını karşılaştıracağız. Ancak bu sefer tüm AB ülkelerini kapsama alacağız.

Ülke	27 Haziran – 7 Temmuz Ortalama Günlük Vak’a	Standart Sapma (%)
AB Ülkeleri	8.6	14.1
Türkiye	14.3	8.9

1 aya yakın süre geçtikten sonra vak’a sayılarının AB ülkelerinde düştüğü (9.4 –> 8.6), Türkiye’de ise arttığı görülüyor (11.5 –> 14.3). AB ülkelerindeki dalgalanma (standart sapma) hâlen Türkiye’den daha yüksek. Bu açı bizi AB’nin aldığı kararın doğru olduğu kanaatine götürüyor! Acaba?

Yüzeysel değerlendirmeler her zaman bizi yanlışa götürür. O nedenle analizimizi biraz derinleştireceğiz. İlk olarak 10 günlük veriyi bir grafik üzerinde görelim.

Burada dikkatimizi çeken Türkiye’deki düşüş eğiliminin AB ülkelerine göre daha hızlı olduğu. O zaman bu grafiği 10 gün daha ileri taşıdığımızda nereye geleceğiz?

Buradan baktığımızda siz de acaba demeye başladınız değil mi? Biraz daha ayrıntıya girelim. AB ülkelerini toptan değerlendirmek yerine 2 gruba ayıralım isterseniz.
– Salgını kontrol altına alan ülkeler (AB 41 – 41 ülke)
– Salgının devam ettiği ülkeler (AB 7 – 7 ülke)

Ülke	27 Haziran – 7 Temmuz Ortalama Günlük Vak’a	Standart Sapma (%)
AB 41	5.5	17.9
AB 7	28.0	16.3
Türkiye	14.3	8.9

Bir kere her 2 grup için de dalgalanma Türkiye’den daha yüksek. Bu da aslında yarın ne olacağını kestirmenin daha zor olduğu mânâsına geliyor. 41 AB ülkesi Türkiye’den çok daha iyi durumda, peki diğer 7 ülke? Burada Türkiye’nin ortalamada 2 katı vak’a görüldüğü gerçeğini görmezden gelebilir miyiz?

10 günlük veriye bir de günlük olarak incelediğimizde de aslında kontrol altına aldığın düşündüğümüz 41 ülkede bir düşüş eğiliminin aksine ufak da olsa bir yükselme eğilimi görüyoruz. Diğer 7 ülkenin ise son 2 gün düşüş eğilimine başladığı izlenimi var. Ancak bu düşüşün kalıcı olup olmadığını takip etmemiz gerekiyor.

Mevzu bahis 7 ülkenin; Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Lüksemburg, Portekiz, Romanya ve İsveç; münferit verilerine de bakalım:

Ülke	27 Haziran – 7 Temmuz Ortalama Günlük Vak’a
İsveç	65.2
Lüksemburg	59.0
Portekiz	32.0
Bulgaristan	20.2
Romanya	18.3
Hırvatistan	16.6
Çekya	14.3

Bu ülkelerin toplam nüfusları 62 milyon, yâni 83 milyonluk Türkiye’ye yakın bir nüfustan bahsediyoruz. Diğer 41 ülke salgını kontrol altına aldı değil mi? Peki bu 7 ülkeye seyahat uyarısı ya da kısıtlaması yok mu? Cevap: “YOK”… Türkiye’nin 4 katına kadar çıkan vak’a sayısından bahsediyoruz. İlginç!..

Tüm bunları değerlendirdiğimizde AB ülkelerinin Türkiye için seyahat uyarısını devam ettirmesini, ancak kendi içinde Türkiye ile aynı seviyede olan ve hatta Türkiye’nin 4 katı seviyesinde ülkelerle ise serbest seyahat uygulamasını bilimsel gerekçelerle açıklamak mümkün değildir.

Ancak içimizde bile bir kesim var ki AB üyelerinin kendi içlerinde sınırları açmasını ve Türkiye’ye seyahat uyarısını devam ettirmesine “Bak işte, işler o kadar kötü ki adamlar halkına ‘Türkiye’ye gitmeyin’ diyor!” diye yorumlar yapıyorlar. Bu işlerin içinde ekonomik kaygıların olduğu, siyâsî kararlar olabileceği ise kimsenin aklına gelmiyor.

Artık Avrupa kompleksimizden kurtulup 200 yıldır yaptığımız “onlar yapıyorsa doğrudur, biz kesinlikle yanlış yapıyoruzdur” hatalı kabûlümüzden vazgeçmemiz gerekiyor. Aynı zamanda Avrupa’nın bir çok uygulamasının hukûkî ya da bilimsel olmayıp, sadece bu ambalajla bizim önümüze konulmuş siyâsî uygulamalar olduğunu da görmemiz gerekiyor.

Özetle sayıların bize söylediği, bize imâ edilen, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ni hasta edeceği kanaati hiç adil değil!

Ama bırakınız kendi kendilerini hasta etsinler…