İstanbul İyileşti, Peki Güneydoğu Anadolu?..
Sağlık Bakanlığı’nın vermiş olduğu ayrıntılı verilere dayanarak 2 Temmuz, 14 Temmuz ve 4 Ağustos’ta “Bölge ve Yaş Grubuna Göre Vak’a ve Kayıplar” isimli analizlerimizi sizlerle paylaşmıştık.
4 Ağustos’ta yayınlanan son analizde özellikle vak’aların dağılımlarında salgının farklı dönemlerinde bölgesel temelde anlamlı farklılıklar olduğu dikkatimizi çekmiş, kısa bir ifade ile bunu belirtmiştik.
Bu tespitimizi biraz daha derinleştirmek ve bölgelerde neler olduğuna bir göz atmak isteriz.
Salgını çok basit ifadeyle yükseliş, düşüş ve normalleşme dönemleri olarak ayırabiliriz. En belirgin şekilde Haziran ayı başında başlayan normalleşme dönemini 4 haftalık tarih aralıklarına böldüğümüzde 2 tam dönemin geçtiğimiz hafta tamamlandığını söyleyebiliriz. Bu dönemleri müteakip son 1 haftanın da analizimizde yeri olacak.
| Bölge | 11 Mart – 10 Nis | 11 Nis – 31 May | 1 – 28 Haz | 29 Haz – 26 Tem | 27 Tem – 2 Ağu | Değişim (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| İstanbul | 59.0 | 59.0 | 35.0 | 29.7 | 16.8 | -71.9 |
| Batı Marmara | 2.0 | 1.3 | 1.2 | 1.1 | 1.0 | -47.9 |
| Doğu Marmara | 11.0 | 10.7 | 11.4 | 9.0 | 6.9 | -37.5 |
| Ege | 7.9 | 6.1 | 6.1 | 7.5 | 6.4 | -19.2 |
| Batı Karadeniz | 2.9 | 2.1 | 2.7 | 2.8 | 3.2 | 10.1 |
| Doğu Karadeniz | 1.5 | 0.9 | 0.7 | 1.4 | 2.3 | 54.6 |
| Akdeniz | 3.4 | 1.9 | 4.0 | 5.0 | 6.8 | 103.2 |
| Batı Anadolu | 7.9 | 5.8 | 13.6 | 13.4 | 16.4 | 106.9 |
| Orta Anadolu | 1.3 | 1.5 | 1.8 | 2.8 | 5.8 | 340.1 |
| Kuzeydoğu Anadolu | 0.9 | 1.1 | 1.4 | 2.2 | 4.0 | 350.7 |
| Ortadoğu Anadolu | 0.9 | 1.7 | 1.9 | 3.3 | 4.5 | 401.4 |
| Güneydoğu Anadolu | 1.3 | 8.0 | 20.3 | 21.7 | 25.9 | 1,962.9 |
Burada azalma ya da yükselme yönünde 2 kat mertebesinde olan bölgelerin dışında kalan 5 bölge dikkatimizi çekiyor. Ancak bu 5 bölgeden sadece 1 tanesi (İstanbul) olumlu yönde ayrışırken diğer 4’ünün (Orta Anadolu, Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu) artış yönünde eğilim gösterdiğini görüyoruz. Burada mutlak değeri ile Batı Anadolu bölgesini de işaret etmek doğru olacaktır.
Şüphesiz diğer 6 bölgedeki değişimler de önemli ancak 3-4 kat değişimler hattâ 20 katlık bir değişimin yanında şu an en azından radara takılmadı diyebiliriz.
Bu değişimleri grafikler üzerinden biraz daha net ortaya koyalım.
Burada özellikle İstanbul ile Güneydoğu Anadolu bölgelerini farklı grafikte gösterme ihtiyacı hissettim. Çünkü temsil ettikleri nüfus olarak birbirlerine yakın olan bu bölgelerin salgının başlangıcındaki pozisyonlarında değişiklik gösterdiği çok belirgin olarak görülmekte. İstanbul 4’te 1 orana düşerek salgında kontrolü sağlarken Güneydoğu Anadolu’nun maalesef 20 kata yakın bir artış ile salgında kontrolü kaybettiğini söylememiz gerekiyor.
Şüphesiz diğer bölgeleri de ilerleyen dönemlerde takip etmeye devam edeceğiz. Ancak bugün önümüzde belirgin bir sıkıntı olduğunu gözden kaçırmamak gerek.
Güneydoğu Anadolu bölgesindeki bu durumun tüm bölgeye haiz bir durum mu yoksa belli bir şehir ya da şehirler özelinde bir durumu mu olduğunu elimde veri olmadığı için söyleyemiyorum. Ancak her iki ihtimal için de bölgesel ciddi tedbirlerin alınması gerektiği aşikâr.
Bence biraz geç kaldık ancak bütünsel tedbirleri kenara bırakarak aynı salgının yaygın olduğu dönemde uygulandığı gibi bölgesel tedbirlere geçiş yapmalıyız. Aksi hâlde aynı tenis maçı seyreder gibi topun bir sonraki vuruşta ne tarafa gideceğini merak eder halde bekleyeceğiz.