Asgarî Ücretlinin Açlıkla İmtihanı
“Asgarî Ücret Ne Olmalı-1” ve “Asgarî Ücret Ne Olmalı-2“paylaşımlarımızda 2023 yılı için enflasyon ve bazı harcama kalemleri penceresinden bakarak tahminimizi paylaşmış ve gerçekleşmesi hâlinde alım gücünün nereye geleceğini ölçmüştük.
Bu paylaşımımızda ise her ay Türk-İş tarafından açıklanan açlık ve yoksulluk sınırlarına göre mevcut durumu ve tahminimizdeki artışın olması hâlinde hangi noktaya gideceğini değerlendireceğiz.
Öncelikle asgarî ücretin açıklanan açlık ve yoksulluk sınırlarına göre her yıl başındaki duruma bu yıl için Temmuz ve bugün yâni Aralık ayını ilâve ederek bir bakalım.
Açlık sınırına göre asgarî ücretin karşılama oranında 2021 yılına kadar olan tedrîci artışın 2022 yılında ciddi bir düşüşle 2015’e geri döndüğünü görüyoruz. 1 maaş seviyesine çıktığı 2016 yılından sonra bu düşüş oldukça zorlayıcı bir durum şüphesiz. Her evde 1 kişinin çalışması ancak açlık sınırında yaşam sağlarken bunun da altına düşmüş olmak kabul edilebilir bir durum değil.
Yoksulluk sınırı açısından da oranlar değişse de genel eğilim aynı durumda ve Aralık 2022 îtibâriyle 2015’e geri düşmüş durumdayız.
Peki önceki paylaşımlarımızda dile getirdiğimiz %50 artış karşılığı 8,250 TL tutarında asgarî ücret gerçekleştiği takdirde budurum nasıl değişecek?
%50 artış ile târihî yüksek seviye olan Ocak 2021’in üzerine çıkmasa bile açlık sınırının üzerine, yoksulluk sınırında ise %30’un üzerine çıkacağını söyleyebiliriz. Ancak yıl sonuna kdar bu durumu muhafaza edebilecek miyiz açıkçası oldukça zor gözüküyor.
Bu nedenle önceki değerlendirmelerimizde de bahsettiğimiz üzere Temmuz ayında %20 mertebesinde bir artış olmazsa olmaz gözüküyor. Bu bağlamda ara dönem artışın oldupu ve olmadığı senaryolara da bakarak değerlendirmemize son verelim.
Temmuz ayında ara dönem artış yapılmadığı takdirde yıl sonuna kadar aynı 2022 yılı sonunda olduğu gibi açlık ve yoksulluk sınırlarını karşılama oranında ciddi düşüş olacağı âşikâr. Ara dönem artış yapıldığında açlık sınırında kritik oranın üstünde ancak kalınabileceği, yoksulluk sınırında ise %30’luk oranın üzerine dahi çıkılamayacağını söyleyebiliriz.
Kısacası hangi açıdan bakılırsa bakılsın %50 artış ve Temmuz ayında ilave %20 artış alım gücünün korunması açısından oldukça önemli gözüküyor.