Paramızın Yarılanma Ömrü

Türkiye’de sabit kur uygulamasına son verilen ve esnek kur uygulamasına başlanan Ocak 1980’den îtibâren gün geçtikçe kur rejimi daha serbest hâle getirilmiş ve en son Şubat 2001’de serbest kur rejimine geçilmiştir.

Bu tarihten sonra ABD Doları kurunun artışı geçmişte de olduğu gibi hiç bir dönemde tam olarak durdurulamamış ancak yavaşlatılması başarılabilmiştir.

Bugünkü kısa paylaşamımızda TL’nin değer kaybındaki hızı dönemlere göre ölçeceğiz. Biraz da mesleğimizden esinlendiğimiz tâbirle paramızın yarılanma ömrünü yâni değerinin ne kadar sürede yarıya düştüğünü göreceğiz.

Kısaca bir yöntemden bahsettikten sonra hızlıca gafiklerimize bakabiliriz. Günlük âni dalgalanmalardan uzak kalabilmek ve gerçekçi eğilimi gözlemleyebilmek için geçmiş 5 günlük ortalamaları kullanacağız. Hesaplanan 5 günlük ortalama kurun 2 katına ilk çıktığı (TL’nin değerinin yarıya düştüğü) âna ne kadar sürede geldiğini hesaplayarak değer kaybı hızımızı ortaya koyacağız.

Grafikten de net bir şekilde anlaşılacağı üzere 2 farklı döneme ayırmak mümkün.

1980-2001 döneminde yarılanma ömrü oldukça düşük bir seyir göstermiştir. En kısa dönem 2001 yılında 0,6 yıl (7 ay) olarak gerçekleşirken, en uzun dönem ise 2,4 yıl (29 ay) ile 1988-1990 döneminde karşımıza çıkıyor.

2001 sonrası ise 14 yıl ile zirve yaptıktan sonra 2015 sonrası 3 yıllık bir yarılanma ömrü gözlemliyoruz.

Bu iki dönemin ortalamalarını aldığımızda (14 yıl istisna tutularak) karşımıza aşağıdaki gibi bir grafik çıkıyor.

1980-2001 döneminde 1,4 yıl (17 ay) olarak gerçekleşen yarılanma ömrü 2015 sonrası için 3,1 yıl (37 ay) olarak karşımıza çıkıyor.

Bugün ise Kasım 2021’deki son tarihi müteâkip yarılanma ömrünün ortalarındayız diyebiliriz. Bu da yaklaşık 2 yıla işâret ediyor. Ancak önümüzdeki dönem neler getirecek bekleyip görmek gerekecek. 3 yıllık ortalamayı muhafaza edebilecek miyiz yoksa aşağıya mı çekeceğiz?