Türkiye’deki Enflasyonun Küresel Enflasyon İle Mukayesesi

Bugün tesadüf ettiğim kısa bir paylaşım ile bende merak doğuran değişik bir mukayese ile uzun zamandan sonra yeni bir paylaşım yapma imkânım oldu. Konumuz son 1 yıldır gündemimizde oldukça büyük yer kaplayan enflasyon.

Ülkemizdeki enflasyonun küresel enflasyon karşısındaki durumuna bir göz atmak istedim. Eşdeğer verileri elde etmek için ortak veritabanı kullanma adına Dünya Bankası’nı temel alacağız. İlk olarak Türkiye’nin enflasyonu ile küresel enflasyonu bir yanyana koyalım.

Grafik 1 – Tüketici Enflasyonu (Türkiye – Dünya)

Dünya Bankasında tüm dünya için ilk veri 1981 yılından îtibâren alındığından Türkiye için de bu noktadan başlatmamız gerekti. Burada 1981-2004 arasında ciddi fark olduğunu, sonrasında 2014 yılına kadar nispeten daha yakın ancak hâlen yüksekte olduğumuzu ve en son 2021 yılına kadar ilk dönem kadar olmasa da olumsuz bir ayrışma olduğunu görmemiz mümkün.

Bu karşılaştırmayı daha küçük ülke grupları için de yaparak devam edelim: Avrupa Birliği ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü.

Grafik 2 – Tüketici Enflasyonu (Türkiye – Avrupa Birliği Ülkeleri)
Grafik 3 – Tüketici Enflasyonu (Türkiye – Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü Ülkeleri)

Küresel enflasyona karşı benzer dönemleri diğer iki karşılaştırmada da görmemiz mümkün. Gelelim bugün ben de bu merâkı uyandıran paylaşımda geçen mukayeseye: Türkiye’deki enflasyonun küresel enflasyona karşı oranı. Bu orana yıllık ve 5 yıllık birikimli2 şekilde bakacağız.

Grafik 4 – Tüketici Enflasyonu Oranı (Türkiye / Dünya)
Grafik 5 – Tüketici Enflasyonu Oranı (Türkiye / Avrupa Birliği Ülkeleri)
Grafik 6 – Tüketici Enflasyonu Oranı (Türkiye / Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü Ülkeleri)

Avrupa Birliği verisinde 2015 yılında enflasyonun sıfıra çok yakın ve eksi olması nedeniyle o yıla ait veri ihmal edilerek veriyi daha iyi gözlemleyebilmek için ikinci bir grafik çizilmiştir.

Yıllık veride istisnâ yıllar olmakla berâber özellikle 5 yıllık birikimli verilere baktığımızda 1980’lerin başında tedrîci olarak artan oranların 2005 sonrası ciddi oranda düştüğünü net bir şekilde görebiliyoruz. Son yıllarda bir artış gözlense de bu artışın sınırlı kaldığını söylemek mümkün.

2022 yılı enflasyon verileri yayınlandığında hem ülkemizde hem de dünya da yüksek enflasyonun yaşandığı bu yıla ait karşılaştırmayı da ekleme şansımız olacaktır.