Avrupa 3. Dalgayı Atlattı Mı?
4 ve 22 Ocak’ta Avrupa Birliği (İngiltere dahil) ve Türkiye karşılaştırmalarını paylaşmıştık (Avrupa’da Kaçıncı Sıradayız? ve 3. Dalgaya Dikkat!). Bu paylaşımlarda yaptığımız bazı tespitleri özetlersek;
– AB’nin Ocak ayı ortasında 3. dalganın zirvesini gördüğünü
– Türkiye’nin AB ülkelerinden oluşan listede 2020 yılı sonunda 7. ve 21 Ocak îtibâryile 4. başarılı ülke olduğu
– Salgının ilk dalgasında başarılı olan bazı ülkelerin 2. dalgada bu başarısını devam ettiremediği
– Türkiye’nin ilk 2 dalgada AB’ni 2-4 hafta geriden takip ettiği
Son değerlendirmemizden 3 hafta sonra güncel durumu hızlıca bir kontrol edelim.
AB Ocak ayı ortasında 3. dalgada zirveyi yaşamış ve geçtiğimiz yaklaşık 1 ay sonrasında zirvenin yarısı mertebesine kadar düşüşle bu dalgayı da atlatmış gibi gözüküyor. Türkiye’nin ise ilk iki dalgada olduğu gibi yaklaşık 1 ay sonra kısmî bir artışla 3. dalganın henüz içinde olduğunu söyleyebiliriz. Zirve noktada mıyız?, daha artış olacak mı? sorularının cevaplarını önümüzdeki günlerde göreceğiz.
22 Ocak’taki paylaşımımızda “Aralık ayından beri uygulanan tedbirlerin bir müddet daha devam etmesi AB ile olan bu benzerliğimizi bu kez kırabilir.” şeklinde bir önerimiz, temennimiz olmuştu. Nitekim şu anki görüntü devâm eden tedbirlerin 3. dalgayı sınırlı seviyede tutacağı yönünde…
Toplam vak’alar için de son duruma bir göz atalım.
3. zirvenin etkisi ile toplam vak’alarda farkın Türkiye lehine açıldığını görüyoruz. 31 Aralık ve 21 Ocak için bu oran sırasıyla 1.40 ve 1.49 iken 12 Şubat îtibâriyle 1.59’a yükseldiğini söyleyebiliriz. Ancak günlük vak’a sayılarında AB’nin Türkiye’ye nispetle 2.5 kat mertbesinde olduğunu düşünürsek toplamdaki farkın Şubat ayı sonuna kadar 1.70’e kadar yükseleceği yönündeki tahminimizi hâlen muhafaza ediyoruz.
Tekrar analizimize grafiklerle devam edelim ve biraz ülke ayrıntılarına girelim.
Ülkeleri 2 ayrı grupta incelemiştik. Bunlar durumu Türkiye’ye kıyasla daha iyi olanlar ve aksi durumdaki ülkeler. Tümünü grafikler hâlinde sunmak paylaşımımızı anlamsız yere uzatmak olacağından seçilmiş örneklerle ilerleyeceğiz.
Türkiye’den Daha İyi Durumda Olan Avrupa Ülkeleri
Yıl sonu îtibâriyle Türkiye’nin önünde 6 ülke tespit etmiştik: Almanya, İrlanda, Estonya, Finlandiya, Yunanistan ve Letonya. Bu ülkelere 21 Ocak verileri üzerinden kontrol ettiğimizde Almanya, Finlandiya ve Yunanistan’ın Türkiye’nin önünde yer almaya devâm ettiğini diğer ülkelerin ise geriye düştüğünü tespit etmiştik. Bugün Almanya, Finlandiya ve Yunanistan hâlen önümüzde…
Ancak diğer 2 ülkeden ayrı olarak Almanya’nın Türkiye’ye yaklaşmaya devâm ettiğini belirtmekte fayda var.
Grafiklere baktığımızda günlük vak’a sayılarının Türkiye ile aynı mertebede olduğunu ve yıl sonunda Türkiye’nin %79’u kadar olan toplam vak’a sayısı oranının ise ilk olarak %88’e bugün ise %91’e kadar yükseldiğini açık bir şekilde görüyoruz. Bu durumda Şubat ayı sonunda Almanya’nın Türkiye ile benzer vak’a sayılarına ulaşacağı yönündeki tahmînimizi tekrar ediyoruz.
Türkiye’den Daha Kötü Durumda Olan Avrupa Ülkeleri
Yıl sonu îtibâriyle 21 ülke olan bu liste şu an 24’e çıkmış durumda. Bu 24 ülkeden 3 hariç tümünde her ne kadar günlük vak’a sayıları Türkiye’nin 3-4 katı mertebesinde olsa da 3. zirveden düşüş başlamış durumda.
Ancak toplam nüfus içerisinde çok büyük bir yer kaplamayan bazı ülkelerde artış eğilimi olduğunu da belirtmekte fayda var. Bunun tüm AB ülkelerine sirâyet edip etmeyeceğini zamanla göreceğiz. Bu ülkelerden bir kaç örnek vererek paylaşımımıza devâm edelim.
Bugünkü Durum
Yukarıda genel hatları ile yorumladığımı ve bazı seçilmiş ülkeler için ayrıntılarını verdiğimi AB – Türkiye mukayesesi için 12 Şubat îtibâriyle son bir genel fotoğraf çekerek analizimizi bitirelim.
| Ülke | Günlük Vak’a (Milyon Nüfus Başına) |
|---|---|
| Finlandiya | 73.4 |
| Danimarka | 73.8 |
| Hırvatistan | 90.7 |
| Türkiye | 92.0 |
| Almanya | 109.7 |
| Yunanistan | 132.0 |
| Romanya | 133.0 |
| Bulgaristan | 139.6 |
| Polonya | 168.6 |
| Belçika | 185.0 |
| İrlanda | 185.1 |
| Avusturya | 191.6 |
| Macaristan | 192.8 |
| Litvanya | 197.6 |
| İngiltere | 222.5 |
| İtalya | 230.1 |
| Lüksemburg | 232.9 |
| Hollanda | 253.1 |
| Portekiz | 280.3 |
| İspanya | 311.8 |
| Fransa | 316.8 |
| Malta | 370.9 |
| İsveç | 375.8 |
| Letonya | 430.8 |
| Slovakya | 445.2 |
| Slovenya | 512.2 |
| Estonya | 537.3 |
| Çekya | 839.7 |
| AB Ortalama | 224.0 |
Türkiye’nin 12 Şubat îtibâriyle günlük vak’a sayısında AB ortalamasının 2.5’te 1’i mertebesinde ve en iyi 4. ülke olduğunu görüyoruz.
| Ülke | Toplam Vak’a (Milyon Nüfus Başına) |
|---|---|
| Finlandiya | 8,940 |
| Yunanistan | 16,374 |
| Almanya | 27,770 |
| Türkiye | 30,499 |
| Bulgaristan | 33,086 |
| Danimarka | 35,121 |
| Estonya | 38,425 |
| Romanya | 39,520 |
| Macaristan | 39,774 |
| Letonya | 40,261 |
| Polonya | 41,692 |
| İrlanda | 41,831 |
| Malta | 44,097 |
| İtalya | 44,645 |
| Avusturya | 47,702 |
| Slovakya | 50,156 |
| Fransa | 52,449 |
| Hırvatistan | 57,933 |
| İngiltere | 58,968 |
| Hollanda | 59,557 |
| İsveç | 60,053 |
| Belçika | 63,115 |
| İspanya | 65,350 |
| Litvanya | 70,199 |
| Portekiz | 76,729 |
| Lüksemburg | 83,520 |
| Slovenya | 85,683 |
| Çekya | 100,201 |
| AB Ortalama | 48,474 |
Toplam vak’alarda da Türkiye’nin en başarılı 4. ülke olduğunu söylemekte fayda var. AB ortalamasının ise daha önce de belirttiğimiz gibi Türkiye’nin 1 buçuk katından fazla olduğunu da tabloda görüyoruz.
Ancak bir ülkeye dikkat çekmek isteriz. Çekya’nın AB içinde 1 milyonda 100 bin sınırını aşan ilk ülke… Bu toplam nüfusunun %10’unun yâni her 10 kişiden 1’inin virüsle muzdarip olduğu mânâsına geliyor.
Türkiye’nin 21 Ocak’daki 4. sırasını muhafaza ettiğini söyleyebiliriz. Ancak ısrarla uyarı şerhimizi koyduğumuz Avrupa’yı müteakip 3. dalgaya kapılmamız için tedbirlerin aşılama belli bir mertebeye gelinceye kadar devam etmesi gerçeğini unutmamak gerekir. Bunun için de ancak Şubat ayı sonuna kadar beklemek gerektiği kanaatindeyiz.