İşsizlik Azalıyor!.. (Mu?)

Ekonomilerde yakın takip edilen ve artması hâli ciddi ekonomik sıkıntıya işâret eden ancak aslında ekonomik olmaktan çok içtimâî bir sıkıntı olan işsizlik…

Son yıllarda TÜİK tarafından açıklanan işsizlik rakamları çokça tartışılıyor. Bu değerlendirmemizde bu tartılmalara bir göz atacağız.

Son açıklanan işsizlik rakamını ve ayrıntılı tabloyu biraz inceleyelim.

Başlık	Eylül 2019	Eylül 2020
Nüfus	61,675	62,834
İşgücü	33,006	31,724
İstihdam	28,440	27,707
İşsiz	4,566	4,016
İşgücüne dâhil olmayanlar	28,668	31,110
İşsizlik oranı (%)	13.8	12.7

Bu tabloya baktığımızda geçmiş 1 yıl içinde işsizliğin %13.8’den %12.7’ye düştüğünü görüyoruz, ne güzel değil mi? Nitekim işsiz sayısı da 4.5 milyondan 4 milyona düşmüş yâni 550 bin kişi azalmış…

Ancak dikkatimizi çeken bir kaç nokta var.

– Nüfusumuz (tabloda 15 yaş üstü nüfus belirtiliyor) mutad olduğu üzere yaklaşık 1.2 milyon kadar artmış
– Buna bağlı olarak işgücünün de artması beklenirken iş gücünde 1.3 milyona yakın bir düşüş görülüyor
– İstihdam da 750 bin kadar düşmüş
– İş gücü ve istihdama bağlı olarak işsiz sayısında 550 bin civârında bir düşüş görülüyor

Nitekim tüm bunların neticesinde işgücüne dâhil olmayanların sayısında 2.4 milyon civârında bir artış gerçekleşmiş. Son 1 yılda bu kadar kişi emekli olmadığına ya da eğitim sistemine dâhil olmadığına göre bu kişiler ne oldu? Muhtemelen iş aramaktan vaz geçtiler!..

Bu sayısal analiz sonrası bu rakamların gerçeklerine ulaşabilir miyiz? Aslında çok da zor değil. Bunu bize yine sayılar söyleyecek…

Burada kilit nokta işgücü sayısı… Bu sayıya ulaştığımız takdirde gerisi çorap döküğü gibi gelecektir. Bunun için de biraz geçmişe dönmek gerekiyor. Elimizde yine TÜİK tarafından açıklanan işgücü rakamları bulunuyor. Onlara bir bakalım…

Yıl	İşgücü
2005	21,691
2006	21,913
2007	22,253
2008	22,899
2009	23,710
2010	24,594
2011	25,594
2012	26,141
2013	27,046
2014	28,786
2015	29,678
2016	30,535
2017	31,643
2018	32,274
2019	32,549
2020 (9 ay ort.)	30,820

2005 yılından 2019 yılına kadar olan artışın 2020’de devam etmediği ve ciddi bir düşüş olduğunu görüyoruz. Bu tabloya bir de grafikle bakalım, çünkü çözüm orada…

2020’deki tespitimiz grafikten daha belirgin şekilde görülüyor. Gelin bu grafik üzerinden bu yılın beklenen işgücünü tahmin edelim.

2020 yılı için beklenen işgücünün 34 milyon olduğunu grafikten çıkartabiliyoruz. Peki bu durumda başlangıçta verdiğimiz işsizlik tablosu ne hal alacak? Gelin bu tablonun eski ve yeni hâllerine yan yana bakalım.

Başlık	Resmî Eylül 2019	Resmî Eylül 2020	Hesaplanan
Nüfus	61,675	62,834	62,834
İşgücü	33,006	31,724	34,000
İstihdam	28,440	27,707	27,707
İşsiz	4,566	4,016	6,292
İşgücüne dâhil olmayanlar	28,668	31,110	28,834
İşsizlik oranı (%)	13.8	12.7	18.5

Küçük birkaç doğrulama yaptıktan sonra yorumlara geçelim.

– İşgücüne dâhil olmayanlarda 170 bine yakın bir artış var. Her yıl 300 bine yakın kişinin emekli olduğunu ancak bunların bir kısmının çalışmaya devam ettiğini düşündüğümüzde 170 bin kişinin işgücü dışına çıkması anlamlı bir durum.
– Hesaplanan istihdam verilerine baktığımızda işgücünün hesapladığımız değerle bir yılda 1 milyon kadar arttığını görüyoruz. 2005’ten beri ortalama 800 bin artış olduğunu düşündüğümüzde kötü bir tahmin değil.

Bu veriler ışığında işgücünü güncellediğimizde istihdam sayısı değil işsiz sayısı değişecektir. Bunun neticesinde de işsiz sayısının bir yılda 1.7 milyon arttığını görüyoruz. Bu da işsizliğin %18.5 olduğunu gösteriyor.

Kısacası açıklanan %12.7’nin neredeyse bir buçuk katı!..

En kısa zamanda bu sosyal krizin çözüme kavuşması dileğiyle…